Onderzoeksproject: het Nieuwsgierige Brein
Waarom dit onderzoek?
Weinig mensen weten dat er iets gedaan kan worden om het risico op dementie te verlagen. Uit onderzoek blijkt dat 30% van de gevallen van dementie te voorkomen lijkt door een actieve leefstijl te bezigen. Dit omvat de behandeling van aandoeningen zoals hoge bloeddruk, obesitas, verhoogd cholesterol of een depressie. Van belang zijn ook een gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging.
Uit eerder onderzoek van het ACL blijkt één factor daarbij een bijzonder grote invloed op de hersengezondheid te hebben, en dat is mentale stimulatie. Het bezig en nieuwsgierig houden van de hersenen is een belangrijk component van een actieve leefstijl, en kan helpen een zogenaamde “brein reserve” op te bouwen. Dit werkt dan later als een soort van buffer tegen cognitieve achteruitgang. Een tweede factor is het onderhouden van sociale contacten, maar hiervan zijn de precieze werkingsmechanismen nog niet goed bekend.
Wat is het doel van dit onderzoek?
Door het project “Het Nieuwsgierige Brein” willen we graag de effecten van een mentaal en sociaal actieve leefstijl op het risico van dementie beter onderzoeken. Hebben mentaal en sociaal actieve mensen een lager risico op cognitieve stoornissen en dementie? Zo ja, welke activiteiten hebben precies een positief effect op het cognitief functioneren? En zijn deze activiteiten ook geassocieerd met structurele veranderingen in het brein? Dit zullen we onderzoeken aan de hand van verschillende studies:
(1) Aan de hand van een systematisch literatuuronderzoek van bestaande studies naar de effecten van verschillende vrijetijdsbestedingen op cognitieve achteruitgang en veranderingen van hersenstructuren, willen we een beeld vormen van welke activiteiten het grootste potentieel hebben om de “brein reserve” op te bouwen en dus langer voor cognitieve achteruitgang en dementie te beschermen.
(2) Door analyse van gegevens van langlopende cohortstudies zoals de Maastricht Ageing Study (MAAS) streven we ernaar om de effecten van mentale en sociale activiteiten op middelbare leeftijd op cognitieve achteruitgang en het risico op dementie op latere leeftijd te achterhalen.
(3) De relatie tussen mentale en sociale activiteiten en veranderingen in de hersenen zal worden bestudeerd binnen de Maastricht Studie, een grootschalig onderzoek, welke naast hersenscans en neuropsychologisch testonderzoek ook informatie over vrijetijdsbesteding en sociale contacten bevat.
(4) De resultaten zullen dan worden toegepast in een interventieonderzoek met de bestaande “MijnBreincoach” app, die inzicht in het dementie risicoprofiel van gebruikers geeft. Het doel van deze “proof of principle” studie is om de app aan te passen op basis van de resultaten van bovengenoemde studies.
“Het Nieuwsgierige Brein” zal bijdragen aan een beter begrip van de invloed van mentale en sociale activiteiten op het voorkomen van cognitieve achteruitgang en dementie. Door een praktische aanpak willen we de bevindingen vertalen naar een bruikbare preventie methode en zo een mentaal actieve leefstijl verder promoten.
Wie zijn de onderzoekers?
Het onderzoek wordt uitgevoerd door Lukas Duffner onder begeleiding van prof. dr. Marjolein de Vugt, dr. Sebastian Köhler en dr. Kay Deckers. Bij vragen kunt u gerust contact opnemen met Lukas Duffner: l.duffner@maastrichtuniversity.nl.
